31 Ağustos 2012 Cuma

Kısa notlarla büyük şehirler

Bu yazımda farklı ülkelerden aldığım notları paylaşmak istedim. Ama ilk olarak mimar David Elliott hakkında dün not ettiklerimi paylaşmak istiyorum. Çünkü yaptığı çalışmalar  ve düşünce tarzı eminim sizinde etkileyecektir. Bu ekti yazının geri kalanındaki bakış açınızı da değiştirebilir.

 Birçok İlk ile anılan biri, mesela Fransa'da düzenlenen fuarda 1 metre karelik stadında telefon klubesi fikrini tanıtmak istedi ama bu  boyutlarda ürünü bulamadı. Aslında öncü fikirler üreten ancak gerçekleştiremeyen birisi ve bunu hep ilgi çekici bulmuşumdur. Bir diğer örnek olarak kaya içinde tasarladığı müzeyi örnek verebiliriz. Yada MOMA'da sergilenen uçak gemisi modelini de inceleyebiliriz. En son çalışması 'Altın Buzağı' Cenova şehri için tasarlamış. Eser petrol tankerinin dünyanın gidişatını vurgulamak amacıyla kullanılmasıyla dikkatimi çekti.

 Danimarka
Sidney Opera House par Jorn Oberg Utzon(1918-2008)
Sidney modern sanat adına önemli merkezlerden biridir. İzlediğim Modern sanat organizasyonu da dikkatimi çeken sanatçıları paylaşmak istedim. 

Jemima Wyman Avustralya, 

AES+F Rusya) video, 
Kurt Schwittes kolaj çalışmaları, 
Sen Şaomin Çin,
Paul Mccarty, 
Serge Spitzer






Sidney'in sembolü ve 20. yüzyılın en ünlü yapılarından biri. Danimarkalı ünlü mimar Jorn Utzon bu eseriyle 2003 Pritzker Mimarlık Ödülünü  kazanmıştır. UNESCO Dünya kültür mirasına eklenmiştir.
Hindistan
Geror Erikperey  (Ceo Luxury Hotel) ile yapılan röportajda not ettiğim bilgileri paylaşmak istedim. Öncelikle Hindistan deki Jarpour şehir adına  ‘pour’ un  zafer anlamı kattığını paylaştı. Şehirdeki otel anlayışı kıraliyet ailesin yaşam biçimiyle özleşmiş. Mesela Rampagh sarayı, 1835’te avlanma binasıyken Saraya çevrilmiş. Bu köklü değişim binanın farklı tarzda mimarı detaylarını oluşturan temel etmen.


Agra Kalesi(1560) etrafı üç kilometredir. Yekpare mermeri dış yüzeyde kullanılmış. Altıgenlerden oluşuyor. Mmimaride kapı kullanılmamış. Kışın halı yazın ise tül kullanılıyor. 

Tasarımda ön plana çıkan Ahmit Gehlot farklı sanat akımlarından esinlendiğini söylüyor. Bunlar Rahpourt ve Mangou sanat akımı tarzı. Kıraliyet döneminde bu akımların mihrace(padişahın metresi) tarafından da kıyafet ve takıda da farklı kimliklere büründüğünü fark edebiliriz.

Bence tarihi binaların bu şekilde hizmet vermesi ülkenin ve kültürel değerlerin paylaşımı açısından önemli bir yatırım. Benzer bir uygulama Adlon hotel tarafından Berlin’de karşımıza çıkıyor.

Bence doğru yapılan bir hizmet anlayışı, Çünkü bir yandan insanlara kişisel egolarını doyurma fırsatı sunuyor. Öte yandan tarihi geçmişi ve hükümdarların zevk, yaşam biçimleri, düzenleri muhafaza edilerek saygı duyulmaya itiliyor. Karşı olan bu iki üstünlük psikolojisi dengeliyi bir hal alıyor ve insanı maneviyatı temel almaya itiyor.

New York
New York hakkında sanatsal veya tarihi bilgilerden farklı olarak izledim bir tanıtımda dikkatimi çeken detayları paylaşmak istiyorum. 75 yıldır hizmet veren ‘The Pierre’ otel, Chars Pierre, Louise Chery tarafından kurulmuş. Manhattan semtinde bulunan
41 katlı binada 700 çalışan bulunuyor. Bence, tarz olarak  farklı kılan bir yönü yok. İnsanların kalıplaşmış lüks algısına hizmet ediyor. Sıradan bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum.

                                                                                     Hırvatistan, Zagrep
Zagrep
Hırvatistan’ın başkenti Zagrep tarihi geçmişi 11. yüzyıla dayanan bir şehir. Şehirde 1 milyon insan yaşıyor. Tramway hattı şehir merkezinde bulunuyor. Tarihi yapıların çoğu barok akımının tarzını yansıtıyor.  Zagrep katedrali örnek gözterilen yapılardan biridir. 

Bresil, Rio
Aslında Rio hakkında ilgimi çeken birçok konu var. Öncelikle ekonomik anlamda hızla büyüyen ve farklı sektörlerdeki potansiyeli artan, gelişmekte olan bir şehir.
Rio’nun Tarihi geçmişi Santa Crouse Kalesi’ninde izlerini taşıyor. Portekiz sömürgesi olduğu süre zarfında inşa edilmiş. İlgimi çeken kısmı ise yapıyı oluşturan taşlarda oradan gelmiş olmasıdır. Bunun dışında doğal güzellikleriyle de ilgi çekici bir yer. Mesela: Copa Gabanna Rio’nun tanınan plajlarından biridir. Son olarak İpema bölgesinde bulunan Piscal Adası Kalesi, eskiden gümrük idaresi olarak kullanılırken, günümüzde müze olarak hizmet vermektedir. Yapıların farklı kimliklere bürünmesi bence bizim bakış açımızı ve işlevselliğe kafa yormamızı sağlıyor. Hem görsel hem de tarihi geçmişle her şeyden öte ‘merak’ uyandırıyor.


2016 Rio yaz olimpiyatları şehirde yeni yatırımlara vesile olmuş. Mesela: Makarana futbol stadyumunun kullanım alanları genişletilmeye çalışılıyor. Bunun yanında aynı stadyumda.1950’de dünya kupası yapılmıştı.
Tasarım adına da ümit vadeden eden bir şehir. Sergio Machado bana göre takip edilmesi gerekenler arasında.
Her yıl 4 gün kutlanılan Rio karnavalıyla bitirmek istiyorum. Karnavalda hergün farklı dans okullarının geçitleri oluyor. Bu geçitler 82 dakika ile sınırlandırılmış. Bu geçitleri 4 bin kişi izleme şansına sahip oluyor.  Maliyeti 15 milyar doları buluyor.Karnaval'da öne çıkan bir diğer eğlence yeri 'Rio Scenaraum'.

 Dans hayatlarının her anında aktif. Mesela Capeora dansı bonlüyeden gelen gençlerin yolun ortasında trafiği bile aldırmadan sundukları bir şov. İnsanların bunu kendileri için yaptıkları fark ediliyor. Yani ticari bir amaçla şekillenmiyor. Vinicius de Moraes sokağı 1960'ların müzisyenlerinin tecih edilmesiyle tanınıyor. Bu sokakta bulunan 'Garta de İpenema' restoranı 'Girl from İpenema'nın yazıldığı yer olarak ün salmış.

(Rio Ocak Irmağı anlamına gelmektedir).

Mekke ve Medine
Yeni yatırımlar: saat kulesi inşaatı, harameyin treni(Mekke-medine arası ulaşımı kolaylaştıracaktır). Ayrıca Arafar ve Mina’ya da olan ulaşım için tren yapılıyor.

Turistik Potansiyeli
Öncelikle bence negatif etkileyen temel etken 45 yaş altında kadınların eşleri olmadan gidemiyorlar olmasıdır.

Türkiye’den düzenlene organizasyonlar kapsamında; Haç için yıllık 2 milyon yatak kapasitesi bulunuyor. Ümre için ise 500 binle sınırlı tutuluyor. Detaylı bilgi için: Eman tur 1992’den beri hizmet veriyormuş.
 Bu bilgileri daha çok sistemin nasıl işlediğin, ve turizme katkılarını fark etmemiz için paylaştım. Gerçekten büyük bir potansiyel var ve bu şehir bölge planlamalarına yatırım yalpaya zorluyor.

Dikkatimi çeken diğer notlarım:

Hicret: Mekke’den Medine’ye gerçekleştirilen göç. Medine, kızıl deniz, peygamberden önce ‘Yesip’ diye adlandırılıyormuş.

100 bin metrekare alana 27 tane açılıp kapanan kubbe yerleştirilirmiş. Hoş olan kısmı, kubbelerin konumları hava durumuna göre belirleniyor. İç dekorasyonunda ise 70 ton altın ve zümrüt kullanılmış.

Cennetül baki mezarlığı bölgenin hava koşullarının verdiği zor bitki yetiştirilmesine karşın düzenli, görsel anlamda yeterli ve kolay bir plana sahip.

Kuba Mescidi

Uhut Dağı
Mekke: Nur dağı, Kabe,
hira mağrası (tonos kayalarının boşluğu, peygambere başta Mekkeliler eziyet etti ondan kaçmak için bu dağa geliyordu.

Abudabi
Şehir petrol açısından zengindir. Ve bu modern mimari yatırımların yapılmasını sağlamıştır. 
Şeyh Zayid Büyük Camii 





Şeyh Zayid Büyük Camii 2007 (40bin kişi 
namaz kapasitesi bulunuyor. Bu yüzden 
ibadet etmek amaçlı dünyadaki en uzun halı 
kullanılıyor).  

Şah Zaed Binsultanallah adına, deve yarışları spor olarak yapılıyor.

Argentine
1880’de kurulan Academy de Tango görülmesi gereken yapılardandır. İlk olarak 1850’de yerli müziğin temelini gardel dansçıları atmıştır. Türklerden Fehmi Akgün ve necip celal in tango hakkında kitapları’da beni şaşırtan parçalardandır.

Plaza de mayo, Halk için önemli bir geçmişe sahip. Rejim hareketleri uğruna 30 bin kişiyi uçakla bu meydandan alınıp şehir dışı ediliyor. Bu yüzden her Perşembe anneler çocuklarının yasını tutuyor.
Fania Hotel Argentin, Dekorasyon adına da bence orijinal bir seçim.

Buenos Aires, Rio del pilaca 19 yüzyılındaki yatırımlarla şehir gelişince liman yapmaya karar veriyor. Ve puerto madero ortaya çıkıyor. Böylece 1970’te şehir yenilenmiş oluyor.

Dans etmek için Milonya Cathedral gibi aralıksız çalışan yerleri bulabiliyorsunuz. Şehir’de uğranması gereken bir diğer mekân; Argentine Tortoni Cafe 1958’den kalan dekorasyonunu korumuş. Modern sanat adına, fotoğrafla ilgilerlerin ilgi çekici bulabileceği Juama Manso’nun kolâjları da etkileyici bulduklarımdan. Birçok kokteyl bulunuyor bunlardan sıcak ikram edilen  ‘mate’ farklı bir seçim olacaktır.
<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->
<!--[endif]-->

Londres

İlk olarak uzun zamandır bulduğum en etkileyici sanat çalışmalarından (Art-Espace, heykel)
‘20/50’ hakkında konuşmak istiyorum. Fikir Richard Wilson’dan çıkmış. Etkileyici, Çünkü öncelikle insanların madde olarak tehlikeli bulduğu petrole yakın yakıcı özelliğini olan sıvı farkı bir boyuta taşıyor. Gerçekten akıllıca, boş bir odada sadece siyah olan bu tehlikeli sıvı ve siz varsınız eğer üflemezseniz sıvı olduğunu da fark ediyorsunuz. İşin aslı insanoğlu hep tehlikeli bulduğu şeylerden güç olduğunu hissetmek ister. Ve bunu çok güzel kullanmış. Senin kontrolünde olduğunu düşündürüyor. Tehlikeli olan hep çekici bulunuyor.


Takı yapımında kullanılan ‘rasine’ mağzemesi econe markası içinde ilham kaynağı olmuş. Bence bu işin aslı Fransız sanatçı Arman’ın çalışmalarına dayanıyor. Bunlar modernize edilip piyasada yer edenler…

Çiçek sevenler için Covent garden sabahları ilgi çekici olabilir. Ayrıca Royal Opera House’un yanında bulunuyor.

Gece kulüpleri adına, birçoğunun sahibi Matt Hermer la yaptıkları bir röportajı izlemiştim. İstanbul ve Bodrum’da gerçekten büyük bir potansiyel olduğunu düşünüyor ve ileriye yönelik yatırımlar yapmayı planlıyormuş.

Boundary Restoran ve Boujis bar Matt Hermer'in sahibi olduğu popüler yerler arasında yer alıyor.

Saatchi Gallery, modern sanat adına değişik parçaları bulunduruyor.

Au Abbaye de Westminster a Londres, Jules Wright (restaurant-usine,lİblary)  tarafından bu şekilde değerlendirilmiş. 13. yüzyıla ait bir bina günümüzde modern dekorasyonu ve kullanım foksyonlarıyla çok hoş bir hal almış.

Los Angeles 
Emrah yücel’le (grafik tasarım) olan bir röportajdan aldığım notları paylaşmak istedim. Öncelikle bence herkesin çalışmalarını takip etmesi ve gurur duyması gereken birisidir. Sevdiğim filmlerden ‘Frida’ nın da afişini o yapmıştı.
Şehirde araba etkin ulaşım aracı olarak kullanılıyor. Bu negatif bir yön ama İstanbul asıllı Emrah beyin ev kiraları ve yasam acısından daha uygun olduğunu belirtmişti.
Bohem, Cool kavramları da Hawai’de ortaya çıkan hippi kültüründen geliyormuş. Viceroy restoran tercih ettikleri arasında yer alıyor.
 Wppa yarışları ve ‘Bergamut Station Quarteum’ tercih ettiğikleri arasında bulunuyor.
Robert rochenberg 

Robert rochenberg (artiste kolaj çalışmaları evinde olan tablolardan biri). Ayrıca Emrah Yücel Türk film konseyini kurdu. Bu oradaki çalışmalarında Türkler ile iyi projeler yapmasını sağlayacak. Tabi şuan bunun için yetişen çok az insan olduğunu da ekliyor. ‘Topkapı efeleri’ üzerinde çalıştığı yeni film projesiymiş.
HBO şirket ve Ersin Pertan ile senaryo üzerinde çalışmalar yapıyor. Türk ressamlardan Ayşe Küçük’ün resimlerini beğendiğini belirtiyor. Bu arada eşi ve birde küçük bir kızı var. Yaptığı afişlerin hepsinde eşinin adını gizliyor.

Bakü

Hazar denizinin batısında bulunan Bakü surlarla çevrilidir. Şehri kültürel zenginliği farklı kültürlerin etkisi olmuştur(Rus, Arap, Osmanlı). Şehirde bulunan şehitlik anıtında 1100 asker anısına Türk ve Özbek‘lerin bulunduğu mezarlık her yıl törenlerle anlıyor.

Kaya oynaması sonucu oluşan Gobustan milli park doğal koşulların doğurduğu ilgimi çeken yerlerdedir.



Goteborg
Şehir 17. yüzyılda kuruludu ve coğrafi konumunun getirdiği Amsterdam’la olan mimari bir benzerliği var. Ülkenin en büyük ikinci 2. şehridir.

Avalon Hotel sanat sergilerine de yer veriyor. Goteborg Operan, Viking gemisi otel olarak kullanılıyor.

‘Fond Restoran’ şehirde bulunan fheng shui sertifika yerlerdendir. İskandinav tarzı dekore edilmiş. Mesela masalarda örtü bulunmaması bundan kaynaklanıyor. Tazeliği korumak adına yemek çeşitliliği 6–7 defa sezon değiştiriyor.

Bilim müzesi universeum, uzay bilimi adına detaylı görsel ve açıklamaları bulabileceğiniz bir yer.

Volvo marka arabaların üretim şehri olarak tanınıyor.

İsveç– Norveç’le komşu olan 8 bin takımadasının birleşmesiyle oluşuyor.
Yelkencilik öne çıkan spor dallarından biridir. Balıkçılıkta şehir planlamasında etken olmuştur. İki katlı tahtadan evler yaygındır,

İdivala köprüsü 1926–2000 yılları arasında 51 metredir. Çelikten yapılılan bu yapı 12 km yol kazancı sağlamıştır.

1983, Flachdanse ve İrina Karane muzik sanatçılarıdır.

Antwerp-Kuzey Belçika
Ortaçağ mimarisinin etkisini taşıyan Avrupa liman şehri Antwerp 700 bin nüfusa sahiptir.
Şehrin bir diğer ön plana çıkan yönü elmas mahalleleridir. Zamanında Afrika’dan kaçırılan elmaslar deniz yoluyla buraya getirilmiş ve bu alanda kendilerini kanıtlamışlardır.
 Mimari açıdan bir devrin kapanıp diğerinin başlaması 1576’ta çıkan yangınla olmuş. Hans Vredeman evleri İtalya mimarisi ve Rönesans etkilerinden esinlenerek yeniden inşa etmiş.
MAS /museum oon de stearn( Klasik sanattan hoşlananların beğeneceğini düşünüyorum. Mesela: Rubens’in 2500 eseri burada bulunuyor).

Antwerp

Sirilanka
Ticari anlamda ihracatta öne çıkan yerlerdendir. Mesela: Çay ve baharat ticareti yapılıyor.
Gal kalesi, önemli yapılardandır. Hollanda mimarisinin etkileri daha sonra ‘the Fortress Hotel’ in inşaatına da esin kaynağı olmuştur.

Lozan
Sanaa- İsviçre peyniri formundan esinlendi ve Rolex'in sponsorl olduğu bir kütüphane yaptı. Kütüphane üniversitenin içerisinde şehirden biraz uzakta bulunuyor. İçersine girdiğinizde kalabalık birçok çalışma yerinin olmasına karşın daha çok insanların bireysel vakit geçirmelerini temel alıyor. Negatif olarak yapının peynir formunu vermek için zeminde yapılan farklı yükseklikler arsındaki geçişler yorucuydu. Yani birçok yaş gurubuna hitab eden kütüphanede daha pratik ve dinlendirici bir ortam olmalıydı. Öte yandan ışık üsteki ve yandaki bütün yüzeylerden verimli olarak alınıyor hatta binanın yüzeyindeki haraketlilik bu konuda olmlu yansımış diye düşünüyorum.

Place de la Navigation, 
Borivas sarayı, 
Le musee olympique, 
L'escalier de marche 13 yüzyıldan beri ulaşım için kullanılıyor, 
La Place de la Palon 17. yüzyılda yapılmıştır.

La Rue de Bourg aristokrat ailelerin yaşadığı bir sokaktır. 

La Theatre a Lausanne par Max Bill.

Ek Bilgiler:
Kreş yaşı 5 Avrupa’da 3 çocukların gelişimi için çocuk bakıcıları ailelerin gelirine göre maaş alıyor. 
İş yerlerinde yüzde 30 yabancı vatandaş var. 
İtfaiyecilerce ilk sağlık müdahalesi eğitimi alıyor.






Berlin
Josef Thorak

1936'da yapılan Berlin Olimpiyat Stadyumunda bulunan heykeller dikkatimi çekti. Ardından Josef Thorak'a ait olduğunu öğrendim. Almanya'nın Nazi etkisinde olduğu dönemde yaptığı çalışmalarla ön plana çıkan iki heykeltraştan biridir. Diğeri ise Arno Breke'dir. Stadyumun mimarı ise Wener March(1936) tur. Ardından Friedrich Wilhelm Krahe(1974) tarafından yenilenmiştir. 


Barselona
'Cuines Santa Caterina'

Katalan mutfağı keşfedebileceğiniz 'Rustic Facil' restoranda ızgara etler ön plana çıkıyor. Dekorasyonda'da ilgimi çeken duvarda asılmış olan saksıda yetiştirilen yeşillikler yemeklerde de kullanılıyormuş. Rahat bir çalışma ve sunum ortamı yaratılmış. Benzer bir örnek olarak 'Cuines Santa Caterina' valencia ve paella seçenekleriyle (Daj pilavı kullanılarak yapılıyor) tanınıyor. 



Hoşuma giden ise 15 yıldır restoranda temelden başlayarak şefliğe yükselen Jose Santiago'nun müşteriler ile sohbet etmesiydi.
'Cuines Santa Caterina'


Son olarak 'Barlobo' Restorandan bahsetmek istiyorum. Popüler bir yer. Tapasları ve içkileriyle ön plana çıkıyor. Ama bana sorarsanız, diğerleri kadar iddialı değil. Maden içki dedik, şaraptan da konuşalım. İspanyol şarapları genellikle koyu tonlarda dır. Bu fıçılarda kullanılan ağaçların verdiği bir farklılıktır. Kaliteli şarap ve gıda ürünleri için: 'Villa Vini Teca' doğru adrestir. 1932'den beri hizmet vermekteler. Şarap kısmı daha sonra eklenmiş ve 7000 çeşit bulunuyor. Barselona dışında Tokyo ve New York'ta mağazaları bulunuyor.

İspanyolların önemli tasarımcılarından Ricardo Bofill'in tasarımlarıyla ilgileneler için Barcelona W Hotel (1964) doğru bir tercih olabilir. Otelde Eclipse Bar'da şehre panoramik bakış açısıyla tercih ediliyor. Asıl akıllıca ve farklı olan tasarımcının her detayında payı olan kral dairesiydi. İki şey dikkatimi çekti, İlki tasarımcının farklı tonlarda ve dokularda seçilen tahta geometrik formlar ile yaptığı şehrin kuş bakışı görünüşüydü. Belkide tam olarak söylemek istediği bu değildi. ikincisi ise yataktan hem gün doğumunu hemde batımını izleyebiliyor olmamız. Bu gerçekten uzun zamandır en etkileyici bulduğum bütün yapan detaylardan... Bu bakış açısı nereden mi geliyor? İşte yaptığı bir röportajdan alıntı: 'Hayatım boyunca gezdim. Aslında ben bir gezginim'. 

Miro vakfının düzenlediği sergide ilgi çekici olabilir. Miro'nun dönüm noktası Paris'te  surrealisler ile tanışmasıyla olmuş. Ardından figüratiften uzaklaşıp abstrait eserler üretmeye başlamıştır. 2. Dünya Savaşından sonra New York MOMA'da yaptığı sergi ile Amerika'da tanınmaya başladı. Özetlersek şiir, çocuk ve gizem kilit kelimeler olabilir.

Köln, Almanya

Almanya'nın 4. en büyük şehridir. Bir milyon kişi yaşamaktadır. Şehir ikinci dünya savaşından sonra tekrar yapılaşmış ve yeni bir düzen kurmuştur. Ren Nehri üzerindeki 7 köprü bulunuyor. Bunlardan 1945'te yapılan ve 409 metre uzunluğunda olan tren yolu şehrin sembollerinden biridir.

Ayrıca Ülkenin medya sektörü için önemlidir. 55 bin kişi bu sektör için çalışmaktadır. Şehrin ana slüetini ise Köln Katedrali oluşturmaktadır. İlk olarak 1248 yılında yapıma başlanmıştır. 1842'de inşaat tekrar başlamış ve 38 yıl içerisine tamamlanmıştır. Yılda 6 buçuk milyon turist ziyaret etmektedir. Gotik bir kilesi oluşun verdiği yapısıyla iki kulesi vardır.  533 basamak ile tepeye ulaşıp şehre tam kalbinden bakabilirsiniz. Ayrıca katedralin önünde bulunan metro hattı en işlek noktadır. Günde yaklaşık bin tirenin uğradığı bir yerdir. Şehrin en işlek caddesinde burada bulunuyor.
Şehir sanat  alanda 36 müze bulundurmaktadır. Her yılın 5. mevsimi (kasım ayında) Köln karnavalı kutlanmaktadır.

Kolonyanın doğduğu yerdir. 1709 yılında İtalyan bir parfüm yapımcısı tarafından 'Köln suyu 'olarak Avrupa'da tanınmıştır. 'Farina 1709' adıyla Köln'de müzesi bulunuyor.






 

 
Karachi, Pakistan
Hong Kong’tan 4 kat daha büyüktür.  Ve bünyesinde 13 milyon insan barındırır. Pakistan’da bankacılık, endüstri, tekstil, otomobil gibi birçok sektörün merkezidir. Şehrin en büyük ve görkemli binalarından biri, MCD bankasının 2005’te inşaa edilen yapıdır. Ayrıca Karachi limanı da ticari anlamda önemlidir.Bölgede uldurca konuşan göçmeler vardır.
1947’de bağımsızlık ilan edilmiştir. Hindistan’dan göçen müslümanlar nufusun artmasında büyük etken olmuştur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder